Afty

Afty nie pojawiają się we wszystkich częściach jamy ustnej, ale tylko w tych miejscach, w których górna warstwa błony śluzowej nie zawiera wystarczającej ilości keratyny, np. w przedniej części jamy ustnej, po stronie języka i poniżej języka. Owrzodzenia rozwijają się czasami również na podniebieniu miękkim i migdałkach, ale prawie nigdy na podniebieniu twardym lub wokół dziąseł.

Przyczyny powstawania aft

Najczęściej małe afty pojawiają się z powodu zaniedbań w higienie jamy ustnej, próchnicy lub innych chorób zębów, urazów śluzówki, niewłaściwie dopasowanego aparatu ortodontycznego lub źle dobranej protezy, czasami podczas przyjmowania antybiotyków, alergii, stresu, spożywania niezdrowej żywności zawierającej sztuczne dodatki lub konserwanty.

Już 1–3 dni przed pojawieniem się owrzodzenia można odczuwać nieprzyjemne swędzenie i drapanie w dotkniętym przez afty obszarze. Później pojawia się mały pęcherz, który następnie pęka i tworzy mały wrzód. Jego brzegi zaznaczone są czerwonawym obszarem, wewnętrzna część owrzodzenia znajduje się poniżej poziomu zdrowej błony śluzowej. Dotknięty obszar nie jest duży, zazwyczaj o szerokości nie większej niż pół centymetra. Na ogół w jamie ustnej w tym samym czasie pojawia się tylko jedna afta, rzadko występuje ich jednocześnie więcej.

Nie ma jednoznacznej, ustalonej przyczyny powstawania aft. Do ich rozwoju mogą przyczyniać się wirusy, bakterie lub niedobory witamin. Uniektórych pacjentów wykwit aft wiąże się z brakiem kwasu foliowego, żelaza lub witaminy B2. Przyczyna może być też bardzo prozaiczna; na przykład mały uraz w jamie ustnej lub źle dopasowana proteza zębowa.

Czas gojenia i leczenie aft

Czas gojenia zależy od wielkości owrzodzeń aftowych. W przypadku mniejszych aft może to zająć kilka do kilkunastu dni, ale większe mogą goić się znaczenie dłużej.  Mniejsze afty często znikają całkowicie, większe, dłużej utrzymujące się i nieustępujące powinny być konsultowane z lekarzem.

W przypadku występowania aft należy unikać gorących napojów i pikantnych potraw, aby zapobiec podrażnieniom dotkniętego obszaru - spowalnia to proces gojenia. Niezwykle ważna jest też dokładna higiena jamy ustnej. Osady na zębach lub języku mogą sprzyjać rozwojowi mikroorganizmów, które tylko pogorszą stan afty. Jeśli w jamie ustnej pojawią się nowe afty lub osoba dotknięta chorobą ma gorączkę, konieczna jest wizyta u dentysty. Jeśli afta nie goi się nawet po długim czasie, może to być spowodowane zupełnie inną chorobą, której wygląd i przebieg jest podobny do owrzodzenia aftowego. Wtedy także warto zwrócić się o poradę do stomatologa lub lekarza pierwszego kontaktu.

Zdecydowana większość osób z aftowym zapaleniem jamy ustnej ma niewielkie objawy i nie wymaga specjalnego leczenia. Ból jest często znośny dzięki prostej modyfikacji diety podczas epizodu owrzodzenia, takiej jak unikanie ostrych i kwaśnych potraw i napojów. Istnieje również wiele różnych leków miejscowych i ogólnoustrojowych, które skutecznie pomagają zmagać się z tym problemem. Leczenie aft ma na celu złagodzenie bólu, wspomaganie gojenia i zmniejszenie częstości epizodów owrzodzeń.

Afty można leczyć samodzielnie. Jest sporo ogólnodostępnych środków na afty, które można kupić w aptece bez recepty. Mają różną postać i różne zadanie. Zazwyczaj są to żele, pasty lub płyny do płukania jamy ustnej. Żele i pasty przyspieszają gojenie, a płyny odkażają i wspomagają ten proces. W Centrum Stomatologii Luxdentica w Krakowie mogą Państwo uzyskać pełną informację na temat jakich środków używać, aby poradzić sobie z problemem występowania aft, jak również otrzymać odpowiednie preparaty do ich leczenia. W przypadku częstych nawrotów choroby warto wykonać badanie krwi i skonsultować problem z lekarzem stomatologiem.